Khu vực vận tải biển chiến lược tại Vịnh Aden một lần nữa trở thành tâm điểm căng thẳng khi phiến quân Houthi tiến hành loạt tấn công nhằm vào các tàu hàng mang cờ Mỹ. Diễn biến này đang đặt ra những thách thức lớn đối với các chủ hàng và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vụ việc: Cuộc tấn công và phản ứng từ Hải quân Mỹ
Trong khoảng thời gian từ ngày 30/11 đến 1/12/2024, các tàu khu trục USS Stockdale và USS O’Kane thuộc Hải quân Mỹ đã ngăn chặn thành công một loạt tên lửa và UAV tấn công do lực lượng Houthi phóng đi nhằm vào ba tàu hàng gồm Maersk Saratoga (tàu container), Liberty Grace (tàu hàng rời), và Stena Impeccable (tàu chở dầu).
Theo thông báo từ Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM), không có thiệt hại nào xảy ra với các tàu và hàng hóa trên tàu. Tuy nhiên, vụ việc đã làm gia tăng lo ngại trong ngành vận tải biển về an ninh hàng hải tại khu vực.
Nguy cơ đối với người gửi hàng và chuỗi cung ứng
Vịnh Aden là một trong những tuyến đường vận tải biển quan trọng nhất thế giới, kết nối châu Á, Trung Đông, Địa Trung Hải và bờ Đông Hoa Kỳ. Tuy nhiên, tình trạng bất ổn đang đẩy các chủ hàng vào thế khó khi phải cân nhắc giữa rủi ro vận chuyển qua khu vực và chi phí tăng cao khi chuyển hướng tàu.
Chủ hàng có lô hàng trên các tàu như Maersk Saratoga, hoạt động trên tuyến Salalah (Oman) - Djibouti, đang đứng trước nguy cơ:
- Trì hoãn lịch trình vận tải: Các cuộc tấn công có thể khiến tàu phải thay đổi lộ trình hoặc bị kiểm tra kỹ càng hơn, làm gián đoạn chuỗi cung ứng.
- Chi phí tăng cao: Việc chuyển hướng qua Mũi Hảo Vọng có thể tăng thêm đáng kể chi phí vận chuyển do quãng đường dài hơn.
- Rủi ro mất mát hàng hóa: Dù vụ tấn công lần này không gây thiệt hại, nhưng nguy cơ vẫn luôn tiềm ẩn trong trường hợp các hệ thống phòng thủ không kịp phản ứng.
Ảnh hưởng dài hạn đến vận tải biển
Các hãng vận tải lớn, như Maersk, có thể xem xét lại tuyến đường qua Vịnh Aden và Biển Đỏ. Trong khi đó, người gửi hàng sẽ cần đánh giá các rủi ro liên quan và tính toán chi phí bảo hiểm hàng hải cao hơn.
Ngoài ra, bất ổn này có thể đẩy giá cước vận tải biển tăng, đặc biệt là đối với các mặt hàng nhạy cảm về thời gian như thực phẩm, y tế, và năng lượng. Việc mất ổn định cũng làm giảm năng lực khai thác của các tàu thương mại trong khu vực, ảnh hưởng đến luồng hàng toàn cầu.
Giải pháp cho người có hàng trên tàu
Người gửi hàng cần làm gì để giảm thiểu rủi ro?
- Tăng cường bảo hiểm hàng hóa: Các chủ hàng nên đảm bảo lô hàng được bảo hiểm trước các rủi ro chiến tranh hoặc tấn công vũ trang.
- Làm việc chặt chẽ với hãng tàu: Nắm rõ lộ trình vận chuyển và đánh giá tình hình khu vực để kịp thời đưa ra các điều chỉnh cần thiết.
- Đa dạng hóa tuyến đường: Xem xét sử dụng các tuyến vận tải thay thế, dù chi phí cao hơn, để đảm bảo giao hàng đúng hạn.
- Ứng dụng công nghệ giám sát: Triển khai các giải pháp theo dõi hàng hóa theo thời gian thực để xử lý kịp thời nếu xảy ra sự cố.
