Việc thực hiện thủ tục hải quan cho hàng hóa quá cảnh thường khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do các quy định phức tạp và thay đổi liên tục. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc và cung cấp những thông tin cần thiết để hoàn thành thủ tục hải quan một cách nhanh chóng và chính xác.
Xem thêm: Thủ tục hải quan hàng gia công có phức tạp không? Hướng dẫn chi tiết
Quá cảnh hàng hóa là gì? Quy định về thời gian quá cảnh
Theo quy định tại Điều 241 Luật Thương mại 2005, hàng quá cảnh được hiểu là hàng hóa được vận chuyển từ nước ngoài đi qua lãnh thổ Việt Nam trong một khoảng thời gian nhất định. Quá trình này có thể bao gồm các hoạt động như: trung chuyển, lưu kho, chia nhỏ lô hàng và các hoạt động liên quan khác
Thời gian quá cảnh hàng hóa tại Việt Nam tối đa là 30 ngày, tính từ khi hoàn tất thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập. Tuy nhiên, trong trường hợp hàng hóa cần lưu kho, bị hư hỏng hoặc mất mát, thời gian quá cảnh có thể được gia hạn. Việc gia hạn này phải được cơ quan hải quan đồng ý và đối với hàng hóa quá cảnh theo giấy phép của Bộ trưởng Bộ Thương mại thì phải được Bộ trưởng Bộ Thương mại chấp thuận. Trong suốt quá trình quá cảnh, hàng hóa luôn phải được cơ quan hải quan giám sát.
Hồ sơ hải quan đối với hàng hóa quá cảnh
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hàng hóa quá cảnh qua lãnh thổ nước ta sẽ phải thực hiện thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan nơi hàng hóa xuất phát.
Để hoàn thành thủ tục này, người khai hải quan cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:
- Tờ khai vận chuyển: Đây là tờ khai chính thức để khai báo thông tin về hàng hóa quá cảnh.
- Bản kê chi tiết hàng hóa: Liệt kê cụ thể từng loại hàng hóa, số lượng, trọng lượng,...
- Vận đơn hoặc các chứng từ vận tải khác có giá trị tương đương theo quy định của pháp luật (trừ đường bộ): Chứng minh việc vận chuyển hàng hóa.
- Giấy phép quá cảnh (nếu có): Cấp bởi cơ quan có thẩm quyền cho phép hàng hóa được quá cảnh.
- Giấy thông báo kiểm dịch: Xác nhận hàng hóa đã được kiểm dịch và đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Lưu ý: Trong trường hợp hàng hóa đã được khai báo điện tử, một số giấy tờ có thể được thay thế bằng thông tin điện tử, người khai hải quan không phải nộp khi làm thủ tục hải quan hàng quá cảnh. Ngoài ra, đối với hàng hóa quá cảnh theo các hiệp định quốc tế, có thể có những quy định riêng biệt.
Xem thêm:
Thủ tục hải quan hàng quá cảnh được thực hiện tại cơ quan nào?
Thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh được quy định chi tiết tại Khoản 1 Điều 43 Nghị định 08/2015/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Khoản 19 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP. Theo đó, các thủ tục hải quan, kiểm tra và giám sát đối với hàng hóa quá cảnh chủ yếu được thực hiện tại hai địa điểm chính:
- Cửa khẩu nhập đầu tiên: Đây là nơi hàng hóa lần đầu tiên đặt chân vào lãnh thổ Việt Nam. Tại đây, các thủ tục hải quan cơ bản như khai báo, kiểm tra hàng hóa sẽ được tiến hành.
- Cửa khẩu xuất cuối cùng: Sau khi hoàn thành quá trình quá cảnh, hàng hóa sẽ được xuất khẩu tại cửa khẩu này. Các thủ tục hải quan cuối cùng sẽ được thực hiện để đảm bảo hàng hóa tuân thủ các quy định.
Tuy nhiên, có một trường hợp ngoại lệ được quy định tại Khoản 9 Điều này. Đó là trường hợp hàng hóa quá cảnh được đóng chung container, toa xe chở hàng với các loại hàng hóa khác như hàng nhập khẩu, xuất khẩu, hoặc hàng gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh. Đối với những trường hợp này, thủ tục hải quan có thể được thực hiện linh hoạt hơn, tùy thuộc vào từng tình huống cụ thể.
Bên cạnh đó, đối với hàng hóa quá cảnh theo các hiệp định đa phương mà Việt Nam đã ký kết, thủ tục hải quan sẽ được thực hiện theo đúng quy định của từng hiệp định đó. Điều này nhằm đảm bảo sự thống nhất và minh bạch trong quá trình thông quan hàng hóa trên phạm vi quốc tế.
Quy trình làm thủ tục hải quan hàng quá cảnh
Chuẩn bị hồ sơ hải quan
Khai báo thông tin chi tiết trên Tờ khai vận chuyển độc lập: Người khai hải quan cần điền đầy đủ thông tin vào các mẫu tờ khai theo quy định, bao gồm thông tin về hàng hóa, phương tiện vận chuyển, lộ trình.
Cung cấp các chứng từ liên quan: Ngoài tờ khai, người khai hải quan cần chuẩn bị các giấy tờ như vận đơn, giấy phép quá cảnh (nếu có), giấy chứng nhận kiểm dịch.
Trường hợp lô hàng phải kiểm tra hồ sơ hải quan (luồng 2) và các chứng từ như Giấy phép quá cảnh; Giấy thông báo miễn kiểm dịch hoặc Thông báo kết quả kiểm dịch chưa thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, người khai hải quan nộp các chứng từ này cho cơ quan hải quan nơi hàng hóa vận chuyển đi để kiểm tra.
Nộp hồ sơ và khai báo qua hệ thống
Đăng ký Tờ khai vận chuyển độc lập: Người khai hải quan thực hiện việc đăng ký tờ khai qua hệ thống thông tin của hải quan.
Xử lý trường hợp hệ thống gặp sự cố: Nếu hệ thống gặp sự cố, người khai hải quan sẽ thực hiện theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan hải quan.
Kiểm tra và phê duyệt hồ sơ
Kiểm tra hồ sơ: Cơ quan hải quan sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ khai báo.
Phê duyệt tờ khai: Sau khi kiểm tra, nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan hải quan sẽ cấp số hiệu cho tờ khai.
Thông báo số hiệu tờ khai và thực hiện các thủ tục tiếp theo
Thông báo số hiệu tờ khai: Người khai hải quan sẽ được cung cấp số hiệu tờ khai đã được phê duyệt.
Niêm phong và kiểm tra hàng hóa: Cơ quan hải quan sẽ tiến hành niêm phong hàng hóa (nếu cần thiết) và kiểm tra thực tế để đảm bảo hàng hóa đúng như khai báo.
Giám sát quá trình vận chuyển: Cơ quan hải quan sẽ giám sát quá trình vận chuyển hàng hóa để đảm bảo hàng hóa không bị thất lạc hoặc thay đổi.
Khai bổ sung (nếu cần)
Khai bổ sung thông tin: Trong trường hợp có thay đổi về thông tin hàng hóa hoặc lộ trình, người khai hải quan cần khai bổ sung trên tờ khai.
Khai báo nhiều lần cho một lô hàng: Đối với các lô hàng lớn hoặc vận chuyển nhiều chuyến, người khai hải quan có thể khai báo nhiều tờ khai, nhưng phải đảm bảo tính nhất quán và tuân thủ quy định về thời gian vận chuyển.
Sử dụng thiết bị giám sát hành trình
Đối với hàng hóa đặc biệt: Đối với các loại hàng hóa có yêu cầu cao về an ninh, an toàn, người khai hải quan có thể được yêu cầu sử dụng thiết bị giám sát hành trình để theo dõi quá trình vận chuyển.
Trách nhiệm của chi cục hải quan nơi hàng hóa được chuyển đi
Chi cục Hải quan nơi hàng hóa được vận chuyển đi đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và giám sát quá trình quá cảnh hàng hóa. Cụ thể, các chi cục này có những trách nhiệm chính sau:
Kiểm tra hồ sơ và hàng hóa
Kiểm tra hồ sơ đối với trường hợp lô hàng vào luồng 2
Xác minh thông tin: Kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trên tờ khai vận chuyển độc lập và các chứng từ liên quan để đảm bảo tính chính xác và hợp lệ.
Yêu cầu bổ sung: Nếu phát hiện thiếu sót hoặc thông tin không rõ ràng, cơ quan hải quan sẽ yêu cầu người khai hải quan bổ sung hoặc làm rõ.
Phát hiện vi phạm: Trường hợp kết quả kiểm tra phát hiện hành vi khai sai các chỉ tiêu thông tin trên tờ khai vận chuyển độc lập và các Bản kê thuộc hồ sơ hải quan, cơ quan hải quan sẽ tiến hành kiểm tra thực tế và xử lý theo quy định.
Kiểm tra thực tế hàng hóa
Đối chiếu thông tin: So sánh thông tin trên tờ khai với tình trạng thực tế của hàng hóa để đảm bảo sự nhất quán.
Niêm phong hàng hóa: Đối chiếu số lượng, số hiệu container (đối với hàng hóa đóng trong container), số lượng gói, kiện (đối với hàng hóa là hàng rời) giữa thực tế hàng hóa do người khai hải quan xuất trình với thông tin khai trên tờ khai vận chuyển độc lập).
Lập biên bản: Trong trường hợp không thể niêm phong, cơ quan hải quan sẽ lập biên bản ghi nhận chi tiết về hàng hóa.
Phê duyệt tờ khai và theo dõi quá trình vận chuyển
Phê duyệt tờ khai: Sau khi kiểm tra và xác minh thông tin, cơ quan hải quan sẽ phê duyệt tờ khai vận chuyển độc lập.
Theo dõi hành trình:
- Cập nhật thông tin: Cơ quan hải quan sẽ cập nhật thông tin về hàng hóa vào hệ thống và theo dõi quá trình vận chuyển.
- Giám sát: Đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng tuyến đường, đúng thời gian đã đăng ký.
- Xử lý khiếm khuyết: Trong trường hợp phát sinh vấn đề, cơ quan hải quan sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để giải quyết.
Sử dụng hệ thống thông tin
Khai báo và phê duyệt trực tuyến: Cơ quan hải quan và người khai hải quan sẽ thực hiện các thủ tục khai báo và phê duyệt thông qua hệ thống thông tin hải quan.
Cập nhật thông tin: Hệ thống sẽ được sử dụng để cập nhật liên tục các thông tin về hàng hóa, quá trình vận chuyển và các sự kiện liên quan.
Trách nhiệm của chi cục hải quan nơi hàng hóa được chuyển đến
Chi cục Hải quan nơi hàng hóa được vận chuyển đến có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và giám sát quá trình quá cảnh hàng hóa. Cụ thể, các chi cục này có những trách nhiệm chính sau:
Tiếp nhận và kiểm tra hàng hóa
Kiểm tra thông tin: Khi hàng hóa đến, chi cục hải quan sẽ kiểm tra lại thông tin trên tờ khai vận chuyển độc lập để đảm bảo sự chính xác.
Kiểm tra niêm phong: Kiểm tra tình trạng niêm phong của hàng hóa để đảm bảo hàng hóa không bị thay đổi trong quá trình vận chuyển.
Đối chiếu thông tin: So sánh thông tin trên tờ khai với tình trạng thực tế của hàng hóa để phát hiện bất kỳ sự khác biệt nào.
Xử lý các trường hợp đặc biệt
Hàng hóa container: Đối với hàng hóa trong container, chi cục hải quan sẽ kiểm tra kỹ càng các thông tin về container, số lượng hàng hóa và tình trạng niêm phong.
Hàng hóa không thể niêm phong: Đối với các loại hàng hóa đặc biệt như hàng rời, hàng quá khổ, quá tải, chi cục hải quan sẽ lập biên bản ghi nhận chi tiết tình trạng hàng hóa.
Hàng hóa vi phạm: Nếu phát hiện hàng hóa có dấu hiệu vi phạm pháp luật, chi cục hải quan sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng và xử lý theo quy định.
Theo dõi và cập nhật thông tin
Cập nhật hệ thống: Chi cục hải quan sẽ cập nhật thông tin về hàng hóa vào hệ thống sau khi hoàn tất các thủ tục kiểm tra.
Giám sát quá trình xuất khẩu: Đối với hàng hóa xuất khẩu, chi cục hải quan sẽ giám sát quá trình xuất khẩu và cập nhật thông tin về hàng hóa đã xuất khẩu.
Xử lý sự cố
- Hệ thống gặp sự cố: Trong trường hợp hệ thống thông tin gặp sự cố, chi cục hải quan sẽ thực hiện theo hướng dẫn quy định để đảm bảo việc xử lý thông tin được liên tục.
- Vận chuyển không đúng tuyến: Nếu phát hiện hàng hóa không được vận chuyển đúng tuyến đường hoặc thời gian đã đăng ký, chi cục hải quan sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để điều tra và xử lý.
Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chi tiết về thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh. Mặc dù bài viết đã cung cấp những thông tin cơ bản, tuy nhiên, thủ tục hải quan có thể thay đổi theo thời gian và tùy thuộc vào từng loại hàng hóa, quốc gia. Do đó, để đảm bảo chính xác và cập nhật nhất, doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia hải quan hoặc các đơn vị cung cấp dịch vụ hải quan.
_______________________
Địa chỉ: Số 96 Cao Thắng, Phường 4, Quận 3, TP.HCM
Hotline mobile: 091 922 6984 (Mr. Long)
Email: long@eimskip.vn
