Trong hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Hoa Kỳ, một trong những thủ tục bắt buộc và khá đặc thù là khai báo AMS (Automated Manifest System) – hệ thống khai báo bản lược khai hàng hóa tự động. Đi kèm với thủ tục này là phí AMS, một khoản phụ phí bắt buộc mà doanh nghiệp xuất khẩu cần nắm rõ để tránh phát sinh rủi ro hoặc bị phạt từ phía hải quan Mỹ.
1. AMS là gì? Phí AMS là gì?
AMS là viết tắt của Automated Manifest System – một hệ thống khai báo điện tử bắt buộc của Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ (US CBP). Mục đích chính là kiểm soát và đánh giá rủi ro an ninh đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, giúp ngăn chặn các hành vi buôn lậu, khủng bố, gian lận thương mại từ trước khi hàng được xếp lên tàu.
Phí AMS là khoản phí mà hãng tàu hoặc hãng hàng không thu từ đơn vị gửi hàng (booking party) để thực hiện thủ tục khai báo này. Phí được tính trên từng vận đơn (bill of lading), không phụ thuộc vào khối lượng hay giá trị hàng hóa.
2. Ai là người chịu trách nhiệm khai báo AMS và nộp phí?
Thông thường:
- Hãng tàu chịu trách nhiệm khai báo thông tin trên Master Bill of Lading
- Forwarder hoặc đại lý đặt chỗ (booking agent) chịu trách nhiệm khai báo House Bill
Tuy nhiên, bên chịu phí cuối cùng là doanh nghiệp xuất khẩu, bởi họ là chủ lô hàng. Việc khai báo thường được hoàn tất thông qua hãng tàu như một dịch vụ khai AMS thay cho bên xuất khẩu.
3. Vì sao thủ tục AMS lại bắt buộc khi xuất khẩu sang Mỹ?
Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001, Mỹ đã siết chặt toàn bộ quy trình kiểm soát biên giới, trong đó bao gồm việc kiểm soát hàng hóa trước khi lên tàu. Kể từ năm 2004, việc khai báo AMS trở thành bắt buộc đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu bằng đường biển hoặc đường hàng không vào Mỹ.
Hãng tàu phải nộp thông tin manifest của lô hàng (gồm: mô tả hàng hóa, cảng đi – cảng đến, người gửi, người nhận, số lượng, container, seal…) cho Hải quan Mỹ ít nhất 24 giờ trước khi hàng được xếp lên tàu.
Nếu thông tin không chính xác, hoặc khai báo chậm trễ, toàn bộ lô hàng có thể bị giữ lại hoặc bị từ chối nhập cảnh.
4. Điều gì xảy ra nếu khai báo AMS trễ hạn?
Trường hợp hãng tàu hoặc forwarder nộp AMS sau thời hạn quy định, lô hàng vẫn có thể bị xử lý nhập khẩu nhưng Hải quan Mỹ sẽ xử phạt hành chính, với mức phạt có thể lên tới 5.000 USD cho mỗi lần vi phạm.
Hình phạt này:
- Có thể được thông báo sau vài tháng, thậm chí cả năm từ thời điểm hàng được nhập cảng
- Cộng dồn cho tất cả các lô hàng cùng bị khai báo trễ
- Ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và khả năng tiếp cận thị trường Mỹ của doanh nghiệp xuất khẩu
Với thị trường Mỹ, sai sót trong khai báo – dù nhỏ – đều được kiểm tra và ghi nhận.
5. Phí AMS hiện nay là bao nhiêu?
Phí AMS không cố định, nhưng theo mức phổ biến trên thị trường:
- Phí khai báo AMS: khoảng 30 – 40 USD / vận đơn
- Có thể thay đổi tùy hãng tàu và dịch vụ đi kèm
- Không phụ thuộc vào số lượng, trọng lượng hay loại hàng hóa
6. Các loại phí tương tự như AMS ở các thị trường khác
Nếu doanh nghiệp bạn đang mở rộng hoạt động xuất khẩu, cần lưu ý rằng nhiều quốc gia cũng áp dụng các hệ thống khai báo tương tự AMS. Mỗi nước có quy định riêng, kèm theo phụ phí bắt buộc:
| Tên phí | Thị trường áp dụng | Chức năng tương tự AMS |
|---|---|---|
| AFS (Advance Filing Surcharge) | Trung Quốc | Khai báo trước manifest |
| ACI (Advance Commercial Information) | Canada | Khai báo hàng nhập khẩu |
| ENS (Entry Summary Declaration) | Châu Âu (EU) | Khai trước khi hàng vào EU |
| AFR (Advance Filing Rules) | Nhật Bản | Khai báo điện tử lô hàng |
| ANB | Một số quốc gia châu Á |
Tương đương AMS |
7. Lưu ý quan trọng từ Eimskip Việt Nam
Tại Eimskip Việt Nam, chúng tôi thường xuyên tiếp nhận và xử lý các lô hàng xuất khẩu sang Mỹ và các quốc gia có yêu cầu khai báo manifest sớm. Dưới đây là một số khuyến nghị thực tế dành cho doanh nghiệp:
- Đảm bảo đầy đủ, chính xác mọi thông tin trong bản khai manifest
- Thực hiện khai báo càng sớm càng tốt – lý tưởng là 48 giờ trước khi tàu chạy
- Theo dõi chặt lịch cut-off AMS do hãng tàu cung cấp
- Tránh sửa vận đơn sát giờ (có thể bị từ chối hoặc tính thêm phí sửa manifest)
Việc tuân thủ tốt quy trình khai báo AMS không chỉ giúp doanh nghiệp tránh bị phạt mà còn tăng độ uy tín với đối tác và hải quan nước sở tại – đặc biệt trong các giao dịch có thư tín dụng (L/C).
Kết luận
Phí AMS không chỉ là một loại phụ phí kỹ thuật – mà là một rào cản bắt buộc về mặt pháp lý và an ninh trong quá trình xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Việc nắm rõ quy định, thực hiện đúng thủ tục, và phối hợp chặt chẽ với hãng tàu là điều kiện tiên quyết để hàng hóa được nhập khẩu suôn sẻ.
Eimskip Việt Nam luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong mọi khâu khai báo và vận chuyển quốc tế.
Xem thêm:
- Phí và phụ phí vận tải biển theo tuyến, khu vực đặc thù
- Vận chuyển hàng đi Mỹ bằng đường biển giá rẻ, chuyên tuyến Hoa Kỳ
