Trong 5 tháng đầu năm 2025, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế sau đại dịch. Tuy nhiên, cán cân thương mại lại cho thấy sự suy giảm đáng kể về mức thặng dư so với cùng kỳ năm trước.
Tổng Quan Về Xuất Nhập Khẩu
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu đạt 180,23 tỷ USD (tăng 14%), nhập khẩu đạt 175,56 tỷ USD (tăng 17,5%).
Cán cân thương mại hàng hóa trong 5 tháng đầu năm thặng dư 4,67 tỷ USD, giảm 46,4% so với mức thặng dư 8,71 tỷ USD cùng kỳ năm trước.
Xuất Khẩu: Tăng Trưởng Ở Nhiều Nhóm Hàng
Trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu hàng hóa đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước. Có 25 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 90% tổng kim ngạch xuất khẩu; trong đó, 7 mặt hàng đạt trên 5 tỷ USD, chiếm 67,3%.
Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu:
- Hàng công nghiệp chế biến đạt 158,93 tỷ USD, chiếm 88,2%.
- Nông sản, lâm sản đạt 15,88 tỷ USD, chiếm 8,8%.
- Thủy sản đạt 4,21 tỷ USD, chiếm 2,3%.
- Nhiên liệu và khoáng sản đạt 1,21 tỷ USD, chiếm 0,7%.
Nhập Khẩu: Gia Tăng Nhu Cầu Tư Liệu Sản Xuất
Nhập khẩu hàng hóa trong 5 tháng đầu năm đạt 175,56 tỷ USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm trước. Có 29 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD, chiếm 86,9% tổng kim ngạch nhập khẩu; trong đó, 4 mặt hàng đạt trên 5 tỷ USD, chiếm 51,6%.
Về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu:
- Tư liệu sản xuất đạt 164,75 tỷ USD, chiếm 93,8%; trong đó, máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng chiếm 51,2%; nguyên, nhiên, vật liệu chiếm 42,6%.
- Vật phẩm tiêu dùng đạt 10,81 tỷ USD, chiếm 6,2%.
Thị Trường Xuất Nhập Khẩu Chủ Yếu
Về thị trường xuất khẩu
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất với kim ngạch đạt 57,2 tỷ USD.
Xuất siêu sang Mỹ đạt 49,9 tỷ USD, tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất siêu sang EU đạt 16,3 tỷ USD, tăng 16%.
Xuất siêu sang Nhật Bản đạt 0,9 tỷ USD, tăng 74,8%.
Về thị trường nhập khẩu
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất với kim ngạch đạt 69,4 tỷ USD.
Nhập siêu từ Trung Quốc đạt 45,9 tỷ USD, tăng 40,3%.
Nhập siêu từ Hàn Quốc đạt 12,3 tỷ USD, tăng 5,7%.
Nhập siêu từ ASEAN đạt 6,5 tỷ USD, tăng 66,3%.
Ngành Nông, Lâm, Thủy Sản: Tăng Trưởng Vượt Kỳ Vọng
Trong 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 28,04 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó:
- Nông sản đạt 15,29 tỷ USD, tăng 16,3%.
- Thủy sản đạt 4,11 tỷ USD, tăng 15,1%.
- Lâm sản đạt 7,48 tỷ USD, tăng 11,7%.
- Sản phẩm chăn nuôi đạt 217,2 triệu USD, tăng 11,7%.
Xem thêm: Xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc: Điều kiện và Quy trình chi tiết
Thu Ngân Sách Nhà Nước Từ Xuất Nhập Khẩu
Tổng thu ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm đạt 182.518 tỷ đồng, bằng 44,4% dự toán được giao, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2024.
Những khó khăn và thách thức song hành
Gian lận thương mại và hàng giả
Trong bối cảnh kim ngạch xuất khẩu tăng, hoạt động buôn lậu, giả mạo nhãn hiệu, khai báo sai chủng loại hàng hóa cũng gia tăng. Trong tháng 5/2025, hơn 1.200 vụ vi phạm bị xử lý, trị giá hàng vi phạm lên tới gần 1.000 tỷ đồng. Các tuyến biển như Cát Lái, Cái Mép, Tân Vũ tiếp tục là điểm nóng.
Biến động chi phí logistics
Chi phí vận chuyển quốc tế, đặc biệt là qua kênh Suez và Biển Đỏ vẫn duy trì mức cao khiến doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó trong việc giữ giá xuất khẩu cạnh tranh.
Xem thêm: Cập nhật cước vận tải biển – Tuần đầu tháng 6/2025
Thiếu hụt đơn hàng ở một số ngành
Một số doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may và gỗ vẫn gặp tình trạng thiếu đơn hàng từ các thị trường truyền thống. Nguyên nhân đến từ sức mua giảm tại các nước nhập khẩu lớn và việc chuyển đơn hàng sang các quốc gia chi phí thấp hơn.
Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam trong nửa cuối năm 2025
Xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng
Do căng thẳng Mỹ - Trung chưa hạ nhiệt hoàn toàn, Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn cho các tập đoàn quốc tế muốn dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc.
Thị trường mới nổi tại châu Phi và Nam Mỹ
Các hiệp định thương mại tự do mới ký kết với khu vực Nam Mỹ và châu Phi đang mở ra cơ hội cho hàng hóa Việt thâm nhập thị trường ngách.
Ứng dụng công nghệ số trong xuất khẩu
Việc sử dụng nền tảng số, blockchain, và công nghệ truy xuất nguồn gốc giúp gia tăng uy tín hàng hóa Việt, đặc biệt trong ngành thực phẩm và nông sản.
Doanh nghiệp cần làm gì để tận dụng thời cơ?
Tăng cường kiểm soát chất lượng, đặc biệt đối với hàng nông sản, thực phẩm, và thủy sản xuất sang các thị trường khắt khe như EU và Mỹ.
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc quá nhiều vào một hoặc hai thị trường lớn.
Đầu tư vào công nghệ và quản lý chuỗi cung ứng, giúp tối ưu chi phí và minh bạch nguồn gốc sản phẩm.
Tận dụng các hiệp định thương mại tự do để giảm chi phí thuế quan và mở rộng quy mô xuất khẩu.
Hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ và tăng trưởng tích cực. Tuy nhiên, sự suy giảm đáng kể của thặng dư thương mại là dấu hiệu cần được quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu. Việc cân đối lại cán cân thương mại và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sẽ là những yếu tố then chốt để duy trì đà tăng trưởng bền vững trong thời gian tới.
_______________________
Địa chỉ: Số 96 Cao Thắng, Phường 4, Quận 3, TP.HCM
Hotline mobile: 091 922 6984 (Mr. Long)
Email: long@eimskip.vn
