Thuế hải quan là một phần không thể thiếu trong hoạt động xuất nhập khẩu, đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết thương mại quốc tế, bảo vệ nền kinh tế nội địa, và đóng góp vào ngân sách quốc gia. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về khái niệm, vai trò, cách tính cũng như những lưu ý quan trọng về thuế hải quan.
Thuế hải quan là gì?
Thuế hải quan là một loại thuế được đánh vào hàng hóa khi nhập khẩu hoặc xuất khẩu qua biên giới quốc gia. Đây là nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, đồng thời được sử dụng như một công cụ điều tiết thương mại quốc tế, đảm bảo quốc phòng kinh tế và khuyến khích sản xuất trong nước.
- Thuế hải quan bao gồm hai loại chính:
- Thuế nhập khẩu: Áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu.
- Thuế xuất khẩu: Áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu.
Việc nộp thuế xuất nhập khẩu được áp dụng cho hàng hóa lưu thông giữa thị trường nội địa và khu phi thuế quan, cũng như từ khu phi thuế quan quay trở lại thị trường nội địa. Theo Khoản 1, Điều 4, Luật Thuế Xuất Nhập khẩu 2016, khu phi thuế quan là một khu vực kinh tế đặc biệt nằm trong lãnh thổ Việt Nam, được thiết lập và quản lý theo quy định pháp luật.
Khu vực này có ranh giới địa lý xác định, được ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng các biện pháp kiểm soát như hàng rào cứng. Tại đây, các hoạt động hải quan như kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, cũng như kiểm soát phương tiện và hành khách ra vào được thực hiện chặt chẽ. Khu phi thuế quan đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu một cách hiệu quả và an toàn.
Xem thêm: Thuế Nhập Khẩu: Khái Niệm, Quy Định và Khi Nào Được Hoàn Thuế
Các loại thuế liên quan trong hải quan
Ngoài thuế nhập khẩu và thuế xuất khẩu, một số loại thuế khác có thể áp dụng trong lĩnh vực hải quan, bao gồm:
- Thuế giá trị gia tăng (VAT): Được tính trên giá trị hàng hóa nhập khẩu cộng thuế nhập khẩu.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt: Áp dụng với các mặt hàng như rượu, bia, thuốc lá, ô tô.
- Thuế bảo vệ môi trường: Áp dụng với các hàng hóa có nguy cơ gây hại môi trường như xăng dầu, hóa chất.
Vai trò của thuế hải quan
Góp phần ngân sách quốc gia
Thuế hải quan đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách nhà nước, giúp đảm bảo chi tiêu cho các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội và quốc phòng.
Điều tiết thương mại quốc tế
Các mức thuế hải quan được quy định nhằm điều chỉnh luồng hàng hóa xuất nhập khẩu, giúp điều hòa cán cân thương mại và bảo vệ lợi ích quốc gia.
Bảo vệ sản xuất trong nước
Thuế nhập khẩu cao được áp dụng để hạn chế các hàng hóa nhập khẩu có nguy cơ cạnh tranh với sản phẩm trong nước, nhằm khuyến khích các ngành sản xuất nội địa.
Cách tính thuế hải quan
Có nhiều công thức tính thuế xuất nhập khẩu khác nhau, tùy thuộc vào từng phương pháp tính thuế cụ thể. Các căn cứ pháp lý để tính thuế xuất nhập khẩu bao gồm:
- Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016: Đây là văn bản chính quy định các nguyên tắc cơ bản về thuế xuất nhập khẩu.
- Nghị định 134/2016/NĐ-CP ngày 01/09/2016: Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
- Nghị định 18/2021/NĐ-CP ngày 11/03/2021: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 134/2016/NĐ-CP để cập nhật các quy định mới, nhằm đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với thực tế.
Xem thêm: HS Code là gì? Cách tra mã HS Code chính xác và hiệu quả
Cách tính thuế theo tỷ lệ %
Phương pháp này áp dụng thuế dựa trên tỷ lệ phần trăm của giá trị hàng hóa. Công thức tính thuế như sau:
Số tiền phải nộp thuế = Số lượng hàng hóa x Trị giá x Mức thuế suất.
- Số lượng hàng hóa: Là số lượng hàng hóa thực tế được kê khai trong tờ khai thuế.
- Trị giá: Là giá trị tính thuế của từng mặt hàng, thường được xác định dựa trên giá giao dịch thực tế hoặc giá trị được quy định bởi cơ quan hải quan.
- Mức thuế suất: Là tỷ lệ phần trăm thuế suất áp dụng cho từng loại hàng hóa.
Cách tính thuế theo thuế suất tuyệt đối
Phương pháp này tính thuế dựa trên một mức thuế cụ thể cho từng đơn vị hàng hóa. Công thức tính thuế là:
Số tiền phải nộp thuế = Số lượng hàng hóa x Thuế suất x Mức thuế suất.
- Số lượng hàng hóa: Là số lượng hàng hóa được kê khai trên tờ khai hải quan.
- Thuế suất: Là mức thuế tuyệt đối áp dụng cho từng mặt hàng, có thể là một số tiền cụ thể (chẳng hạn, 1 USD/kg hoặc 2 EUR/đơn vị).
- Mức thuế suất: Là thông tin chi tiết về mức thuế cụ thể áp dụng cho từng loại hàng hóa.
Cách tính thuế đối với hàng hóa áp dụng thuế hỗn hợp
Phương pháp này được áp dụng cho các mặt hàng phải chịu thuế theo cả tỷ lệ phần trăm và thuế suất tuyệt đối. Đây là phương pháp phức tạp nhất trong ba công thức và được sử dụng khi mặt hàng thuộc cả hai loại thuế trên. Công thức tính thuế hỗn hợp là:
Số tiền phải nộp thuế = Số tiền thuế tính theo tỷ lệ % + Số tiền thuế tính theo thuế suất tuyệt đối.
- Số tiền thuế tính theo tỷ lệ %: Tính theo công thức Số lượng hàng hóa x Trị giá x Mức thuế suất.
- Số tiền thuế tính theo thuế suất tuyệt đối: Tính theo công thức Số lượng hàng hóa x Thuế suất x Mức thuế suất.
Quy định về hồ sơ khai thuế hải quan - Mới nhất 2025
Hồ sơ khai thuế cơ bản
Theo quy định mới nhất năm 2025, hồ sơ khai thuế hải quan gồm các giấy tờ chính như:
- Tờ khai hải quan: Là tài liệu cơ bản phải có, được lập theo mẫu quy định của cơ quan hải quan. Tờ khai hải quan sẽ ghi rõ thông tin về hàng hóa, người xuất nhập khẩu, mã HS code, trị giá hàng hóa và các thông tin liên quan khác.
- Hóa đơn thương mại: Cung cấp thông tin về giao dịch mua bán hàng hóa giữa người xuất khẩu và người nhập khẩu.
- Vận đơn (Bill of Lading): Xác nhận hàng hóa đã được vận chuyển và là căn cứ để khai báo với cơ quan hải quan.
- Giấy phép nhập khẩu hoặc xuất khẩu (nếu có): Đối với những mặt hàng thuộc diện quản lý đặc biệt như thực phẩm, dược phẩm, hóa chất, v.v.
Hồ sơ khai thuế bổ sung
Tùy vào từng loại hàng hóa và yêu cầu cụ thể, một số tài liệu bổ sung có thể cần thiết, bao gồm:
- Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O): Để xác định nguồn gốc hàng hóa và hưởng ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại.
- Giấy tờ liên quan đến giá trị hàng hóa: Như hợp đồng mua bán, chứng từ thanh toán (thư tín dụng, phiếu thu tiền, chứng từ ngân hàng, v.v.).
- Bảng kê chi tiết hàng hóa: Đặc biệt cần thiết khi có nhiều mặt hàng khác nhau trong một lô hàng.
Quy trình nộp hồ sơ khai thuế hải quan
Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ khai thuế hải quan qua các hình thức:
- Nộp trực tiếp tại cơ quan hải quan địa phương nơi hàng hóa được xuất hoặc nhập khẩu.
- Nộp trực tuyến thông qua hệ thống E-Manifest hoặc phần mềm khai báo điện tử của cơ quan hải quan.
Thời gian nộp thuế hải quan là khi nào?
Đối với hàng hóa xuất khẩu
Sau khi hàng hóa đã được tập kết tại địa điểm quy định, người nộp thuế cần gửi tờ khai thuế chậm nhất 4 giờ trước thời điểm phương tiện vận tải rời khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Đối với hàng hóa xuất khẩu qua dịch vụ chuyển phát nhanh, thời hạn nộp tờ khai thuế được rút ngắn, cụ thể là 2 giờ trước khi phương tiện vận tải xuất cảnh.
Đối với hàng hóa nhập khẩu
Tờ khai thuế phải được nộp trước ngày hàng hóa đến cửa khẩu nhập hoặc trong thời gian tối đa 30 ngày kể từ ngày hàng hóa đến biên giới cửa khẩu.
Quy định này nhằm tạo điều kiện cho các bên nhập khẩu hoàn thiện thủ tục và đảm bảo thời gian thông quan hiệu quả.
Việc tuân thủ đúng thời hạn nộp tờ khai không chỉ giúp doanh nghiệp tránh các khoản phạt hành chính mà còn đảm bảo luồng vận chuyển hàng hóa được thông suốt, giảm thiểu rủi ro chậm trễ.
Dịch vụ khai thuê hải quan của Eimskip Việt Nam
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực logistics và khai thuê hải quan, Eimskip Việt Nam cam kết mang đến dịch vụ chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả. Chúng tôi hỗ trợ khách hàng:
- Tra cứu mã HS Code và tư vấn mức thuế suất phù hợp.
- Chuẩn bị hồ sơ hải quan chính xác và đầy đủ.
- Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan hải quan.
- Đảm bảo tuân thủ đúng quy định và thời hạn.
Hãy để Eimskip đồng hành cùng bạn trong mọi hoạt động xuất nhập khẩu, tối ưu hóa chi phí và tiết kiệm thời gian. Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết!
_______________________
Địa chỉ: Số 96 Cao Thắng, Phường 4, Quận 3, TP.HCM
Hotline mobile: 091 922 6984 (Mr. Long)
Email: long@eimskip.vn
